کد مطلب:32754 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا عوامل رواني در تعيين خط و مشي زندگي تعيين كننده نيست و اگر هست چگونه مي توان گفت كه انسان موجودي آزاد و مختار است؟

گرچه عوامل رواني مانند عوامل اجتماعي و اقتصادي و فرهنگي در انتخاب انسان تأثير دارند ليكن بر انسان حاكم نيستند و انتخاب و آزادي او را از بين نمي برند . انسان در مرحله بلوغ مي تواند تمامي عوامل و تأثير گذاري آنها را تحت نظر داشته و آنها را كنترل كند . او مي تواند حتّي طبيعي ترين اعمال و حالات خود را بررسي و تحت كنترل درآورد . اين امر با ظهور عنصر تعقل در دوران بلوغ رخ مي دهد .
عقل با دو نظارت ، انسان را به آزادي و انتخاب مي رساند ؛ اوّل : نظارت بر راه هايي كه فكر براي رسيدن به اهداف ارائه مي كند . عقل بررسي مي كند كه كدام راه خوب و صحيح و كدام راه بد و نادرست است . دوّم : نظارت بر اصل اهداف و آرمانها و ارزشها ؛ به اين معنا كه :
خوبي چيست؟
بدي چيست؟
ارزش چيست؟ و ضد ارزش چيست؟
با اين دو نظارت انسان قادر است بر همه عوامل تأثيرگذار در وجود خود نظارت و كنترل داشته باشد و از اين رو اسير و محكوم اين عوامل نيست .
به بيان ديگر عقل با نظارت بر مسائل نظري و فكري ( عقل نظري ) و با نظارت بر مسائل اخلاقي و عملي ( عقل عملي ) تمامي داده هاي رواني و اجتماعي و . . . را بررسي و ارزيابي مي كند و از اين رهگذر آزادي و انتخاب و اختيار را براي انسان به ارمغان مي آورد .